کدام نوع از سلول‌های بنیادی در درمان بیماری‌های قلبی کاربرد دارند؟

هر سه دسته اصلی سلول‌های بنیادی جنینی، سلول‌های بنیادی پیکری و سلول‌های بنیادی تحریک شده در ترمیم ضایعات قلبی کاربرد دارند ولی تنها بعضی از انواع سلول‌های بنیادی پیکری مجوز استفاده در انسان‌ها و کارهای بالینی را دارا هستند. سوال اینجاست که

کدام نوع از سلول‌های بنیادی پیکری برای بیماری های قلبی کاربرد دارند؟

---

در مطالعات بالینی که در حال حاضر در بسیاری از مراکز تحقیقاتی دنیا در حال انجام است جهت ترمیم بافت‌های قلبی عروقی شش نوع اصلی سلول بنیادی پیشنهاد می‌شود:

• نوع اول، سلول‌های Skeletal Myoblasts هستند که از عضلات اسکلتی مشتق می‌شوند . اولین سلول‌های بنیادی (سال ۲۰۰۰ میلادی) بکار رفته در بیماری‌های قلبی محسوب می‌شوند ولی به‌دلیل بروز چند مورد آریتمی خفیف امروزه به طور محدودتری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• نوع دوم، سلول‌های تک هسته‌ای [MonoNuclear Cells [MNC مشتق از مغز استخوان هستند و به دلیل فرآوری آسان ، عدم نیاز به کشت و عدم بروز عارضه جانبی ، بیشترین سلول هایی هستند که از سال ۲۰۰۱ تا به امروز مورد استفاده قرار گرفته اند.

این دسته سلول ها خود متشکل از جمعیت های سلول هتروژنی از جمله سلول‌های پیش‌ساز عروق [Endothelial Progenitor Cells [EPC] و سلول‌های بنیادی خون‌ساز Hematopoietic Stem Cells [HSC]هستند. این سلول ها تحت نام مونیوسل توسط شرکت سل تک فارمد تولید می‌شود.

• نوع سوم، سلول‌های بنیادی مزانشیمی Mesenchymal Stromal Cells [MSC] که سلول‌های مشتق شده از مغز استخوان هستند و به دلیل قابلیت بالای تقسیم و تمایز مورد توجه‌اند .

• نوع چهارم، سلول‌های  CD34 مثبت یا CD133 مثبت هستند که به دلیل ویژگی‌های اختصاصی قابل توجه از جمله قابلیت بالای آنژیوژنزیس ، از میان جمعیت سلول‌های تک هسته‌ای مشتق از مغز استخوان MonoNuclear Cells [MNC] ، بر اساس گیرنده سطحی خود جداسازی می‌شوند.

• نوع پنجم، سلول‌های مشتق شده از بافت چربی‌های بدن Adipose-Derived Stem Cells [ADSC]هستند که مزیت آن‌ها سهولت دسترسی به منابع تهیه و هم‌چنین فراوانی آن‌ها است.

• نوع ششم، سلول‌های بنیادی مقیم در قلب انسان Cardiac-derived Stem Cell [CSC] جدیدترین نوع سلول های بنیادی مورد استفاده در بیماری های قلبی محسوب می شوند، که در تیرماه ۱۳۹۱ (جولای سال ۲۰۱۲ میلادی) سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) انجام اولین مطالعه بالینی در این خصوص را تایید نموده است که در این رویکرد از این سلول‌ها به منظور ترمیم آسیب ناشی از حملات قلبی استفاده می‌شود.